ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ MÜDAHELE PROGRAMI
- ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜTÜRLERİ NELERDİR?
- NASIL TESPİT EDİLİR?
- BELİRTİLERİ NELERDİR?
- ERKEN MÜDAHALE PROGRAMI NEDİR?
- NEREDEN DESTEK ALINMALIDIR?
Özel öğrenme güçlüğü DSM V’e göre okuma, yazma ve matematik alanlarındaki güçlükleri içermektedir. Özel öğrenme güçlüğü eğitim sisteminde ki akademik başarı ile yakından bağlantılıdır. ÖÖG; kişinin bilgiyi kazanmaya çalıştığı süreçte zorluk çekmesi olarak tanımlanabilir. Öğrenme güçlüğü tanımı ilk kez 1963 yılında SamuelKirk tarafından konulmuştur. Kirk özel öğrenme güçlüğü çeken çocuklarda; normal ya da normalin üstünde zekaya sahip olmalarına rağmen, düşünme, anlama, okuma-yazma veya matematik becerilerinde zekalarına oranla düşük başarı gösterdiklerini gözlemlemiştir
Öğrenme Güçlüğü Amerikan Psikiyatri Birliğinin (APA 2001) tanımına göre özel öğrenme güçlüğü zekası normal ya da normalin üstünde olan bireylerin, standart testlere göre yaşı, zeka düzeyi ve aldığı eğitim göz önünde bulundurulduğunda okuma, matematik ve yazılı anlatım düzeyinin beklenenin önemli ölçüde altında olmasıyla tanısı konulan bir bozukluktur.
Özel öğrenme güçlüğü türlerine baktığımızda
1- Okuma güçlüğü (Disleksi)
2- Yazma güçlüğü (Disgrafi)
3- Matematik (Diskalkuli)
Özel öğrenme güçlüğünde riskli gurubu tespit etmek için , sınıf içi gözlemler gelişim tarama envanterleri, okul olgunluğu testleri ve ön belirti tarama listeleri ile okul psikolojik danışmanları, çocuk gelişim uzmanları özel eğitim uzmanları ve sınıf öğretmenleri tarafından kullanılarak tespit edilebilir.
Tanılama için ise Wısc-4, CAS gibi ülkemizde geçerlilik ve güvenilirlik çalışmaları başarıyla tamamlanmış uluslararası ölçekler , alanda eğitim almış psikolog, psikolojik danışman çocuk ergen psikiyatrisi ve çocuk nöroloğu tarafından uygulanarak tanılanabilir.
Özel öğrenme güçlüğü belirtileri ise aşağıdaki gibi sıralanabilir
Okul öncesinde sık görülen belirtiler
- Sağını solunu ayırmada güçlük çekmek
- Dil gelişiminde gecikme
- Komutları almakta ve yerine getirmekte güçlük
- Ritmik saymada güçlük
- Renkleri tanımakta güçlük
- Dikkatin kısa süreli olması
- Sesli harfleri karıştırma tanıyamama
- El göz koordinasyon bozukluğu
- Duygu ve düşüncelerini ifade etmede zorluk
- Zaman kavramının tam oturmaması
- Olayları oluş sırasına göre ifade edememe
- Akademik çalışmalardan kaçınma
- Atma azalma kavramlarını algılayamama
İlkokul Döneminde Görülen Belirtiler
- Okumaya geçişte zorluk
- Hecelemede zorluk
- Satır tutturamama
- İmla kurallarına uyamama
- Büyük harf küçük harf karıştırma
- Harfleri ters yazma özellikle b ve d
- Toplama çıkarmada eldeli işlemlerde zorlanma
- Yön bulamama
- Dikkatin çabuk dağılması
- Şekil zemin ayırmada zorluk
- Akademik çalışmalardan kaçınma
- Okula ve ödevlere karşı isteksizlik
- Çoklu komutları algılamakta zorluk
- Olayları oluş sırasına göre ifade etmekte zorlanmak
- Ardıl işlemlerde zorluk
Erken müdahale programı tanılama öncesi risk grubundaki çocuklara bireyselleştirilmiş tamamen o çocuğun ihtiyaçlarına göre düzenlenmiş özellikle okulöncesi dönemden itibaren uygulanmaya başlanan programdır.
Müdahale programı ise uygulanan testler sonrasında tanı almış çocukların ihtiyaçlarına uygun olarak hazırlanmış bireyselleştirilmiş programdır.
Bu çalışmaları uygulayan uzmanın sadece çocukla değil aile ve okul ile iş birliği içinde çalışması gerekir. Müdahale programının etkinliği ön test son test çalışması ile takip edilip uygulamalar esnasında diğer branşlardan destek alınmalıdır örneğin dil terapisti veya duyu bütünleme uzmanı gibi.